سطوح مورد استفاده در صنعت دارای آلايندههايی هستند كه بايد قبل از هر كاری، آنها را از روي سطح تميز كرد. هدف از این تميزكاری، ایجاد چسبندگی رنگ به قطعهها است. آلودگیهايی كه به طور اوليه روی سطح قرار دارند، عبارتند از تودههای روغنی، گريس، تهماندههای مواد قليايی، زنگارها، تراشهها و برشهای فلزات، آب، نمكهای كلراته و سولفاته كه بايد حتماً جدا سازی شوند؛ که مهمترين آلايندهای كه بر روی سطوح فلزی وجود دارد، چربی است.
هنگامی كه به طور مثال از آهن استفاده میكنیم، آهن در شرایط هوای معمولی اكسید میشود كه اكسید سیاه آهن نامیده میشود. اگر به دلیل باقی ماندن قطعه در شرایط رطوبت و دمای بالا، اكسید زرد و قرمز آهن به وجود آید، قطعه دچار خوردگی شده و شروع به زنگ زدن میكند. برای این كه مشكل خوردگی نداشته باشیم، باید سطح آهن را از مجاورت با هوا محافظت كنیم. با توجه با موارد ذکر شده، به طور معمول در كارخانه، روغنهای محافظ را روی سطح فولاد میریزند، تا هوا به سطح قطعه نرسد.
انواع چربی گیرهای صنعتی
با اذعان به موارد گفته شده، قبل از انجام رنگ كاری باید چربیهای سطوح را پاك کرد. در همین راستا، بسته به نوع چربی، چربیگیرهای مختلفی در بازار وجود دارند که عمده آنها را میتوان به ۳ دسته تقسیم نمود: ۱- قلیایی ۲- اسیدی ۳- خنثی.
انواع چربیگیر بر اساس سورفکتانتها
چربی گیرها را بر حسب سورفکتانتهای آنها به سه دستة كاتیونیك، آنیونیك و غیریونی (Non Ionic) تقسیم میكنند. سورفکتانتها (surface active agent) قطعه را برای مرحله بعد، آماده میكنند. چربیگیر باید از یك سری نمك استفاده كند تا بتواند در یك بالانسی از این عناصر، آن خواصی را كه میخواهیم اعمال كند. برای مثال، سیلیكات برای جلوگیری از رسوب چربی و این كه اجازه ندهد چربی دوباره روی سطح قطعه بنشیند، به كار میرود. یا مثلاً، وجود بیكربنات، سختی آب را كم میكند و detergent باعث تمیزكنندگی میشود.
فاکتورهای اصلی چربی گیرهای اسیدی
تمیزكاری با استفاده از روشهای صحیح، چسبندگی را افزایش میدهد. استفاده از اسیدهای معدنی یکی از همین روشهاست که با در نظر گرفتن غلظت، زمان، دما و … به کار میرود. این چربیگیرهای اسیدی میبایست سه فاكتور اصلی ذیل را در خود داشته باشند:
۱- سطح كاملاً از مواد آلوده كننده پاك گردد.
۲-سطح از تركیبات ناخواسته پس از تمیز شدن كاملاً پاك شده باشد.
۳-در پایان و با استفاده از آب داغ، سطح در مرحله نهایی پاكیزه شود.
ویژگیهای چربیگیرهای قلیایی
این چربیگیرها ، عمدتاً شامل مواد قلیایی، عواملتر کننده فعال سطحی و مواد اموسیون کننده هستند که با معلق کردن ذرات روغن در فاز آبی ، باعث شستشوی ساده تر روغن از سطح فلز میگردند. چربیگیرهای قلیایی، با توجه به جنس فلز و نوع عملیات در دماهای مختلف و به روشهای غوطه وری، پاششی و الکتریکی قابل استفاده می باشند.